Mission status

Parę dni temu Mary Kerrigan, naukowiec planetarny z Centre for Planetary Science and Exploration na Uniwersytecie Zachodniego Ontario tweetnęła coś takiego z jakiejś północnej dziczy w Kanadzie:

Plane is late. Good thing we haven't packed up the internet yet. #WCIS14 pic.twitter.com/Y40lty5qcP

— Mary Kerrigan (@MaryCKerrigan) August 25, 2014

Samolot sie spóźnia. Dobrze, że jeszcze nie zapakowaliśmy internetu

Zdjęcie bardzo mi się spodobało, Ani też. Ania umie rysować więc to zrobiła, trochę przekręcając i wyolbrzymiając kontekst:

Wkrótce po pierwszym lądowaniu na Marsie astronauci rozpakowali internet

Soon after the first landing on Mars astronauts packed out their internet

Ciekawość nie da się wyspać

Naukowcy z NASA nie mają pojęcia o PR, jak słusznie zauważył Dr24hours. Gdy na Marsie będzie lądował Curiosity, w Kalifornii będzie bardzo późny wieczór, na wschodnim wybrzeżu USA będzie sporo po północy, a w prawie całej Europie będzie dochodziła ósma rano. Nie są to pory, o których da się przed telewizorami zebrać zbyt dużo ludzi, tak więc o sukcesie (lub, co zawsze prawdopodobne, porażce) w pierwszej chwili dowiedzą się nieliczni. Ostatnią fazę lądowania wielu określa terminem „siedem minut terroru”, gdyż operacja jest niesamowicie skomplikowana. Wygląda na to, że inżynierowie z JPL stworzyli wreszcie coś zgodnie z zasadą „zero tolerancji”, która oznacza, że najmniejszy błąd doprowadzi do katastrofy:

Krakowski klub Pauza (Floriańska 18, I piętro) będzie w poniedziałek 6 sierpnia otwarty wyjątkowo nie od 10 lecz od 7 rano. Na dużym ekranie będzie można śledzić lądowanie w niewielkim towarzystwie popijając kawę. Jeżeli się uda, będzie wino musujące. Jeżeli nie, w barze jest wódka. Swoją obecność zapowiedziała Sharon Weinberger, dziennikarka i pisarka specjalizująca się w obronności i bezpieczeństwie (tu fascynujący wywiad, którego udzieliła w zeszłym roku Polityce).

Sally Ride 1951-2012

Sally Ride w kokpicie promu kosmicznego Challenger w 1983 roku. Fot. NASA [Public domain], via Wikimedia Commons

23 lipca 2012 w wieku 61 lat umarła na raka trzustki Sally Ride, pierwsza amerykańska kobieta na orbicie. Przy okazji była też jedną z najmłodszych osób w przestrzeni kosmicznej — w trakcie swojego pierwszego lotu miała zaledwie 32 lata. Ride, specjalista od fizyki laserów, brała udział w pracach nad mechanicznym ramieniem używanym na promie do takich działań jak umieszczanie na orbicie satelitów. Teraz spokojnie może dołączyć do tych kobiet naukowców, których nauczyciele nie będą dawali dzieciom jako przykład.

Hydrometeory na radarze

Fot. NASA

Koniec ery promów kosmicznych zasmucił wielu, ale meteorolodzy są szczęśliwi, bo dorwali się do radaru służącego do obserwacji fragmentów odpadających od promów podczas startu. Przy starcie promu kosmicznego jedynym obiektem, który miał prawo latać, był sam prom. Cokolwiek innego w powietrzu stanowiło zagrożenie, więc przy starcie prowadzono dokładne obserwacje, zarówno wizualne jak i radarowe. 31 maja 2008 roku Southern Doppler Radar zaobserwował powstały po starcie misji STS-124 deszcz cegieł i zaprawy murarskiej. Gazy z dysz rakiet zwęgliły i skorodowały stalowe kotwice, które trzymały do kupy żaroodporne cegły pokrywające rów, który służył do odprowadzania owych gazów z platformy startowej 39A. Latające cegły nie trafiły w Discovery, a uszkodzenie platformy zdążono naprawić przed kolejnym startem w listopadzie 2008. (szczegółowy opis zdarzenia na NASA (en)). Teraz radar służy meteorologom, a pod koniec maja w Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) została opublikowana praca (en) opisująca pierwsze obserwacje zachowywania się dużej ilości hydrometeorów w czasie burzy, która przeszła nad przylądkiem Canaveral w sierpniu 2010 roku. Innymi słowy, udało się na radarze zarejestrować pojedyncze krople deszczu.

Nieważkie koty

W latach sześćdziesiątych XX wieku, wraz z trenującymi przebywanie w stanie nieważkości astronautami, w samolocie znalazły się koty:

Systemowe nieporozumienia

Gimli Glider

Brak porozumienia co do podstawowych zasad może prowadzić do katastrof. Jednym z bardziej znanych zdarzeń spowodowanych pomieszaniem systemów miar było awaryjne lądowanie lotu Air Canada 141 w 1983 roku w miejscowości Gimli w Manitobie. Jak zwykle, przyczyn wypadku było wiele. W owym czasie Kanada odchodziła od anglosaskiego systemu miar. Samolot, znany później jako „Gimli Glider” (Szybowiec z Gimli), należał do pierwszej serii Boeingów 767 skalibrowanych w systemie metrycznym. Gdy nastąpiła awaria systemu obliczania ilości paliwa, obsługa techniczna ją zignorowała, przyzwyczajona do częstych usterek w nowych jeszcze samolotach. Przy ręcznym przeliczeniu zapotrzebowania z funtów i galonów na kilogramy i litry popełniono błąd. Zazwyczaj za te obliczenia odpowiedzialny nawigator nie wychwycił pomyłki, bo w tak zaawansowanej technicznie maszynie stanowisko to zostało zredukowane. Ten splot wydarzeń spowodował, że zatankowano nie dwadzieścia tysięcy litrów paliwa, lecz niecałe pięć tysięcy. Gdy oba silniki przestały działać w trakcie lotu, co dodatkowo spowodowało wyłączenie wielu instrumentów pokładowych, okazało się, że procedury awaryjne nie przewidują takiej sytuacji. To, że nikt nie zginął, było skutkiem dalszych zbiegów okoliczności, tym razem korzystnych.

Straciliśmy Ducha

24 maja 2011 roku NASA ogłosiła, że zaprzestaje prób połączenia się z marsjańskim łazikiem Spirit (Duch), oficjalnie znanym jako MER-A czyli Mars Exploration Rover-A. Ostatni raz odezwał się 22 marca 2010, 2210 dni marsjańskich po wylądowaniu..