Patroni naszych szkół

W ramach zabawy z danymi zabrałem się za analizę patronów polskich szkół. Na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej znajdują się wyjątkowo przyzwoicie przygotowane zestawienia szkół w Polsce według województw, w plikach Excela. Wyjątkowo przyzwoicie nie znaczy, że dobrze, ale na tle innych oficjalnych dokumentów jest super. Pomimo to trzeba było poważnie obrobić dane, które całe stada pań Halinek i ich męskich odpowiedników wstukiwały bardzo dzielnie, ale nie zawsze bacząc na to, co stukają.

Tekst bez wizualizacji danych to tak jak patyk bez loda, a ponieważ grafika dostępna w arkuszach kalkulacyjnych ma poważne ograniczenia, musiałem sobie zrobić przyspieszony kurs matplotlib od zera. Tu pierwsza trzydziestka wszystkich patronów dostępnych w wykazie CIE MEN:

Prym wiedzie błogosławiony święty ojciec Jan Paweł II. Potem leci standardowa literatura, historia, same znane nazwiska i nazwy. Jedyną postacią z Top 30 wszechszkół, której nie znałem, była Maria Grzegorzewska, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce.

Podstawówki odbiegają minimalnie od normy — Kopernik spada z miejsca trzeciego na piąte, bo wiadomo przecież, że jego teorie wielce skomplikowane i trudne do pojęcia były. Z piątego na czwarte miejsce wskoczył Korczak, bo przecież dzieci. Z zestawienia zniknęła Grzegorzewska, zaanektowana przez szkoły specjalne.

Zgodnie z prastarym zwyczajem, po podstawówkach czas na licea:

Te nie dały się tak łatwo i JPII nie jest patronem numer jeden, a w pierwszej czwórce wylądowali naukowcy — Kopernik i Skłodowska-Curie. Poza wszechobecnym Papieżem i jego byłym przełożonym nie ma tu postaci związanych tak ściśle z religią, co może sugerować, że po 1990 roku wszystkie nowopowstające licea miały tylko wybór między JPII i Wyszyńskim. Wśród patronów liceów jest za to strasznie dużo władców Polski.

Nowotwory edukacyjne, jakimi są gimnazja, rzadzą sie swymi dziwacznymi prawami również w kwestii patronów:

W sumie, biorąc pod uwagę kiedy powstawały, można tylko się dziwić, że nie wszystkie za patrona mają JPII. Więcej o gimnazjach mi się nie chce, ale pozostał promyczek nadziei — przedszkola:

W Top 30 wyladowało całkiem sporo postaci fikcyjnych, a na samym szczycie wylądował twórca wielu takowych. Krasnal Hałabała tylko o włos przegrał ze św. Józefem. Nie wiadomo czy Bajka to postać z Atomówek czy błędnie wstukana w miejsce patrona nazwa przedszkola, a przy tej ilości danych nie miałem już nawet ochoty sprawdzać. Wolę nawet nie wiedzieć i wyobrażać sobie, że ta Atomówka jest rzeczywiście patronką ośmiu przedszkoli — jako jedyna z trójki potrafiła rozwiązywać problemy nie sięgając do przemocy.

Uzyskanie łatwo dających sie obrobić danych nie było tak trudne jak w przypadku mapy pomników radzieckich, ale do najprostszych też nie należało. Jednym z problemów jest brak standardowych nazw patronów. Kolejnym jest oczywiście fleksja, która w połączeniu z wymyślną tytułozą daje niezłe zamieszanie.

W zestawieniu Top 5 wariantów pisowni JPII jest dopiero na drugim miejscu, za Wyszyńskim. Jakaś placówka edukacyjna jest pod wezwaniem „Sługi Bożego Księdza Prymasa Stefana Kardynała Wyszyńskiego” (sic).

Patron (znormalizowany)	mutacje	wystąpienia
Kardynał Stefan Wyszyński	93	351
Jan Paweł II	72	1617
Królowa Jadwiga	45	229
Henryk Dobrzański „Hubal”	30	35
Maria Skłodowska-Curie	29	236

Tak na przykład wyglądały mutacje zapisu nazwiska majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala” — znormalizowanego do „Henryk Dobrzański”:

   "Major Henryk Dobrzański ""Hubal"""
   "płk H. Dobrzański ""Hubal"""
   mjr Henryk Dobrzański
   Mjr Henryk Dobrzański "Hubal
   mjr. H. Dobrzański HUBAL
   mjr Henryk Dobrzański "Hubal"
   mjr Henryk Dobrzański - Hubal
   Henryk Dobrzański "Hubal"
   mjr. H. Dobrzański HUBAL
   majora Hubala
   mjr H.Dobrzański "HUBAL"
   Major Henryk Dobrzański "Hubal"
   mjr H.Dobrzański HUBAL
   mjr Henryk Dobrzański Hubal
   mjr Henryk Dobrzański ps. Hubal
   mjr Henryka Dobrzańskiego "Hubala"
   płk H. Dobrzański "Hubal"
   mjr.Henryk Dobrzański "HUBAL"
   mjr. Henryk Dobrzański - "Hubal"
   mjr. Henryka Dobrzańskiego "HUBALA"
   mjr. Henryka Dobrzańskiego ,,Hubala"
   mjr.H.Dobrzański " Hubal"
   mjr H.Dobrzański "HUBAL"
   mjr H.Dobrzański HUBAL
   mjr Henryk Dobrzański Hubal
   mjr Henryk Dobrzański ps. Hubal
   mjr Henryka Dobrzańskiego "Hubala"
   Mjr. H. Dobrzańskiego "HUBALA"
   Major Henryk Dobrzański "HUBAL"
   Majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala"

Kolejnym istotnym problemem była klasyfikacja postaci i zdarzeń. Kolory na wykresach nie są przypadkowe — wszycy patroni i patronki zostały przypisane do kilkunastu klas. O te przypisania można się spierać. Ludzi renesansu trudno jest zaszufladkować i być może powinni dostać swoją własna klasę „Renesans”. Może nie powinienem był wrzucać Orła Białego do jednego worka z Puchatkiem i Uszatkiem, ale nie znalazłem nic lepszego. Dla niektórych Królowa Jadwiga jest bardziej postacia religijną niż władczynią Polski, polscy nobliści to właściwie literatura i pokój na świecie, ale niektórzy uprą sie by dorzucić Marię Skłodowską-Curie, nad której nazwiskiem znęcało się tylu urzędników wypełniających arkusze Excela. A wypełnili je po sufit — dane dotyczyły 43.308 placówek, z których 19.512 posiadało patrona. Nic to, że w co najmniej jednym przypadku jako patron wystepuje właściciel firmy prowadzącej prywatną szkołę. Dane, z których udało mi sie wyłonić około 4900 unikatowych patronów, można jeszcze poprawiać, ale to co jest wystarczy by uzyskać obraz patronów polskich szkół.

Jeżeli ktoś chce dobrać się do przetworzonych danych i programów w Pythonie, którymi je obrabiałem, wystarczy sie odezwać, najlepiej na Twitterze.

Tagi: edukacja, statystyka